Τα τελευταία χρόνια γίνονται όλο και περισσότερες επενδύσεις σε τεχνολογίες που επιτρέπουν την εξερεύνηση του διαστήματος αλλά και την αποτελεσματική χρήση διαστημικών πόρων. Για παράδειγμα γίνονται προσπάθειες για την εύρεση του καλύτερου τρόπου παραγωγής οξυγόνου στο φεγγάρι.
Τον Οκτώβριο, το Australian Space Agency και η NASA υπέγραψαν μια συμφωνία για την αποστολή ενός αυστραλιανού rover στο φεγγάρι, στο πλαίσιο του προγράμματος Artemis. Στόχος της αποστολής είναι η συλλογή πετρωμάτων από τη Σελήνη, που θα μπορούσαν να παρέχουν οξυγόνο για να αναπνέουν οι άνθρωποι στο φεγγάρι.
Δείτε επίσης: NASA: Αναβάλλει για το 2025 την επανδρωμένη αποστολή στη Σελήνη
Το φεγγάρι, γενικά, έχει μια πολύ λεπτή ατμόσφαιρα, που αποτελείται κυρίως από υδρογόνο, νέον και αργό. Αυτό το μείγμα αερίων δεν θα μπορούσε να συντηρήσει θηλαστικά που εξαρτώνται από το οξυγόνο, όπως ο άνθρωπος.
Ωστόσο, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι υπάρχει άφθονο οξυγόνο στο φεγγάρι. Απλώς δεν είναι σε αέρια μορφή. Αντίθετα, είναι παγιδευμένο μέσα στο ρηγόλιθο – το στρώμα βράχων και σκόνης που καλύπτει την επιφάνεια του φεγγαριού. Η ερώτηση είναι η εξής: αν μπορέσουμε να εξαγάγουμε οξυγόνο από το ρηγολίθο, θα είναι αρκετό για να υποστηρίξει την ανθρώπινη ζωή στο φεγγάρι; Η απάντηση είναι ναι, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Το οξυγόνο μπορεί να βρεθεί σε πολλά από τα ορυκτά στο έδαφος γύρω μας. Και το φεγγάρι αποτελείται κυρίως από τους ίδιους βράχους που βρίσκει κανείς στη Γη.
Πυρίτιο, αργίλιο και οξείδια σιδήρου και μαγνησίου κυριαρχούν στο τοπίο της Σελήνης. Όλα αυτά περιέχουν οξυγόνο, αλλά όχι με τη μορφή που μας επιτρέπει να αναπνέουμε.
Στο φεγγάρι αυτά τα ορυκτά υπάρχουν σε διαφορετικές μορφές, σε σκληρούς βράχους, σε σκόνη, χαλίκι και πέτρες που καλύπτουν την επιφάνεια, δηλαδή στο ρηγόλιθο. Όλα αυτά έχουν προκύψει από μετεωρίτες που έχουν πέσει στην επιφάνεια της σελήνης εδώ και χιλιετίες.
Ο ρηγόλιθος του φεγγαριού αποτελείται από περίπου 45% οξυγόνο. Αλλά αυτό το οξυγόνο είναι παγιδευμένο στα ορυκτά που αναφέρονται παραπάνω.
Οι ειδικοί προτείνουν ότι για την εξαγωγή του οξυγόνου, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία της ηλεκτρόλυσης. Στη Γη αυτή η διαδικασία χρησιμοποιείται συνήθως για την παραγωγή αλουμινίου. Ηλεκτρικό ρεύμα διέρχεται μέσα από υγρή μορφή αργιλίου, για να διαχωριστεί το αλουμίνιο από το οξυγόνο. Σε αυτή την περίπτωση, το οξυγόνο παράγεται ως υποπροϊόν. Στο φεγγάρι, το οξυγόνο θα ήταν το κύριο προϊόν και το αλουμίνιο (ή άλλο μέταλλο) που θα εξαγόταν, θα ήταν ένα δυνητικά χρήσιμο υποπροϊόν.
Δείτε επίσης: Τεράστιος αστεροειδής κατευθύνεται στη Γη – Θα ζήσουμε, λέει η NASA
Είναι μια αρκετά απλή διαδικασία, αλλά χρειάζεται πολλή ενέργεια. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να υποστηρίζεται από ηλιακή ενέργεια ή άλλες πηγές ενέργειας που είναι διαθέσιμες στη Σελήνη.
Η εξαγωγή οξυγόνου από το ρηγόλιθο θα απαιτούσε επίσης εξοπλισμό για περεταίρω βιομηχανικές διεργασίες. Έχουμε την τεχνολογία για να το κάνουμε αυτό στη Γη, αλλά η μεταφορά αυτού του εξοπλισμού στο φεγγάρι – και η παραγωγή αρκετής ενέργειας – θα είναι μια μεγάλη πρόκληση.
Νωρίτερα φέτος, η εταιρεία Space Applications Services με έδρα το Βέλγιο ανακοίνωσε ότι κατασκευάζει τρεις πειραματικούς αντιδραστήρες για να βελτιώσει τη διαδικασία παραγωγής οξυγόνου μέσω ηλεκτρόλυσης. Σχεδιάζει να στείλει αυτή την τεχνολογία στη Σελήνη έως το 2025, στα πλαίσια της αποστολής ISRU της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας.
Πόσο οξυγόνο θα μπορούσε να προσφέρει το φεγγάρι;
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αν τελικά καταφέρουμε να απελευθερώσουμε το οξυγόνο από το ρηγόλιθο, αυτό θα είναι αρκετό για να υποστηρίξει ζωή στο φεγγάρι.
Αν αγνοήσουμε το οξυγόνο που είναι παγιδευμένο στο βαθύτερο τμήμα της Σελήνης και εστιάσουμε στο ρηγόλιθο που είναι εύκολα προσβάσιμος στην επιφάνεια, μπορούμε να κάνουμε κάποιες εκτιμήσεις.
Δείτε επίσης: Tom Hanks: Δεν θα πληρώσω $28 εκατομμύρια για να πάω στο διάστημα με τη Blue Origin
Σύμφωνα με τους ειδικούς, κάθε κυβικό μέτρο σεληνιακού ρηγολίθου περιέχει 1,4 τόνους ορυκτών κατά μέσο όρο, και άρα περίπου 630 κιλά οξυγόνου. Η NASA λέει ότι οι άνθρωποι πρέπει να καταναλώνουν περίπου 800 γραμμάρια οξυγόνου την ημέρα για να επιβιώσουν. Έτσι, 630 κιλά οξυγόνου θα κρατούσαν έναν άνθρωπο στη ζωή για περισσότερα από δύο χρόνια.
Τώρα ας υποθέσουμε ότι το μέσο βάθος του ρηγολίθου στο φεγγάρι είναι περίπου δέκα μέτρα, και ότι μπορούμε να εξαγάγουμε όλο το οξυγόνο από αυτό. Αυτό σημαίνει ότι το πάνω μέρος της επιφάνειας της Σελήνης θα παρέχει αρκετό οξυγόνο για οκτώ δισεκατομμύρια ανθρώπους, για χιλιάδες χρόνια.
Αυτό εξαρτάται από το πόσο αποτελεσματικά θα μπορούσε να εξαχθεί το οξυγόνο.
Τα παραπάνω ακούγονται εντυπωσιακά, αλλά πρέπει να γίνει αρκετή δουλειά. Επομένως, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να προστατεύσουμε τον πλανήτη μας, που μας παρέχει οξυγόνο και ό,τι άλλο χρειαζόμαστε χωρίς καν να προσπαθήσουμε για να τα αποκτήσουμε.
Πηγή: Singularity Hub
