Καθώς η Ιαπωνία επενδύει στην τεχνολογική παραγωγή τσιπ, βρίσκεται αντιμέτωπη με κρίσιμες επιλογές για το μέλλον της σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η Ιαπωνία είναι μια χώρα παράδοξη. Είναι βαθιά ριζωμένη στην παράδοση και μερικές φορές αντισταθμίζει την αλλαγή. Αλλά είναι επίσης μια φρουρίο της τεχνολογικής δυναμικής, η οποία θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμη καθώς αναζητά τη θέση της στο αναδυόμενο νέο κόσμο.
Στο πλαίσιο μιας συνεχιζόμενης παγκόσμιας “πολέμου τσιπ”, η Ιαπωνία έχει ταχέως τοποθετηθεί ως ένας κόμβος ημιαγωγών. Επιδιώκοντας να ενισχύσει την οικονομική της ασφάλεια και να κυριαρχήσει στην επόμενη φάση της τεχνολογικής καινοτομίας, έχει επενδύσει 67 δισεκατομμύρια δολάρια για την ενίσχυση της ικανότητάς της παραγωγής τσιπ.
Διαβάστε ακόμα: Ρωσία: Σύλληψη συμμετεχόντων στην κηδεία του Navalny
Κατασκευαστές τσιπ, όπως η Taiwan Semiconductor Manufacturing Company και η Alchip Technologies, σπεύδουν στο βορειοανατολικό ασιατικό έθνος, ενθαρρυμένοι από τη σταθερή βιομηχανική πολιτική του. Ο “βασιλιάς” των ημιαγωγών της Ιαπωνίας, η Renesas Electronics, βρίσκεται σε μια πολυδισεκατομμυριαία εκστρατεία εξαγοράς για να συγκεντρώσει τη θέση της σε κύριες βιομηχανίες, όπως η άμυνα και η υποδομή.
Αυτή η τεχνολογική δυναμική είναι εν μέρει αποτέλεσμα της προσαρτημένης γραφειοκρατίας της Ιαπωνίας, ειδικά του Υπουργείου Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, το οποίο εποπτεύε το οικονομικό της θαύμα μετά την καταστροφή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη διάρκεια πρόσφατης επίσκεψης στο υπουργείο, μου έκανε εντύπωση η εξειδίκευση και η ευελιξία των γραφειοκρατών της, που ήταν μεταξύ των πρώτων στον κόσμο που ανέπτυξαν ένα ολοκληρωμένο έννοια της “εθνικής οικονομικής ασφάλειας” σε μια εποχή αβεβαιότητας στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.
Παράλληλα, είναι δύσκολο να υποτιμηθεί η σχετική στασιμότητα της Ιαπωνίας. Μια χώρα η οποία ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα κατατάχθηκε πέρσι στην τρίτη θέση από τη Γερμανία και αναμένεται να ξεπεραστεί από την Ινδία μέχρι το 2030.
Παράλληλα, αντιμετωπίζει πληθώρα γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων. Βασιζόμενος σε συνομιλίες με τρέχοντα και πρώην αξιωματούχους, είναι φανερή η ανησυχία για την άνοδο της Κίνας, καθώς και η πολιτική δυσλειτουργία στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον μοναδικό του σύμμαχο συνθήκης.
Επίσης, αντιμετωπίζει αιχμηρές πολιτικές και δημογραφικές κρίσεις στο εσωτερικό της. Μετά από σχεδόν τρεις αιώνες σχετικής στασιμότητας κατά την περίοδο της Edo, η χώρα αποδέχθηκε έναν “Αιώνα Μεταμόρφωσης” που ξεκίνησε κατά την Αποκατάσταση Meiji στα τέλη του 19ου αιώνα και κορυφώθηκε με την εμφάνισή της ως ο μεγαλύτερος οικονομικός ανταγωνιστής της Αμερικής σε εκατό χρόνια. Αλλά ακόμα και στην ακμή της, η μεταπολεμική Ιαπωνία δεν ήταν ποτέ μια πλήρως ανεξάρτητη δύναμη.
Δείτε ακόμα: Η Microsoft ανακοίνωσε τη λήξη της υποστήριξης του Windows Subsystem for Android
Ο ειδικός στις διεθνείς σχέσεις Peter Katzenstein σημειώνει ότι “η στρατηγική μεγάλης κλίμακας της Ιαπωνίας είχε ως στόχο την απόκτηση εξουσίας και κύρους και αναζητούσε να αξιοποιήσει την οικονομική της δύναμη για μια θέση περιφερειακής και ίσως παγκόσμιας ηγεσίας [που] θα συμπλήρωνε αντί να ανταγωνίζεται αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών“. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα επειδή το Τόκιο κυρίως “βασιζόταν στην συνεχή προστασία από τον στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών”.
Η στρατηγική υποταγή της Ιαπωνίας ενισχύθηκε περαιτέρω από μια οξεία οικονομική κρίση στα τέλη της δεκαετίας του 1980 που προέκρινε την ονομαζόμενη “Χαμένη Δεκαετία” των δεκαετιών του 1990 και του 2000.
Κατά τη δεύτερη θητεία του ως πρωθυπουργός, από το 2012 έως το 2020, ο αείμνηστος Shinzo Abe ξεκίνησε ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα πολιτικής που είχε ως στόχο να καταστήσει τη χώρα του πιο στρατιωτικά ικανή, οικονομικά δυναμική και μια παγκόσμια δύναμη για το καλό.
Δείτε επίσης: Όλες οι λεπτομέρεις που αποδεικνύουν, γιατί τα ηλεκτρικά οχήματα είναι πιο επιβλαβή από τα βενζινοκίνητα για το περιβάλλον!
Ο τρέχων πρωθυπουργός Fumio Kishida, προστατευόμενος του κ. Abe, έχει χτίσει πάνω στην κληρονομιά του, υιοθετώντας μια ολοένα και πιο ενεργητική εθνική στρατηγική. Κατά τη διάρκεια μιας κεντρικής ομιλίας στο Διάλογο Σανγκρι-Λα του 2022 στη Σιγκαπούρη, ο κ. Kishida ξεκίνησε μια “διπλωματία ρεαλισμού”, κατά την οποία η Ιαπωνία διπλασιάζει τις δαπάνες της για άμυνα, αναπτύσσει “αντίκτυπους” και επιθετικούς στρατιωτικούς καλαμπουρισμούς και συναντά επόμενης γενιάς αεροπορικά μαχητικά αεροσκάφη και τεχνολογία άμυνας με ισχυρούς συνεργάτες.
Η ενίσχυση της ασφάλειας σε συνεργασία με τη Δύση και την Ινδία πήρε τα πάνω της με την ανάδυση της Ιαπωνίας ως σημαντική πηγή βοήθειας στην άμυνα. Πέρσι, Τόκιο ξεκίνησε το πακέτο Επίσημης Βοήθειας στην Ασφάλεια, με το οποίο αναμένεται να λάβουν βοήθεια στην ασφάλεια της θαλάσσης κρίσιμες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Κρίσιμη είναι επίσης η προσπάθεια του Τόκιο να αναπτύξει σημαντικές συμφωνίες αμυντικής φύσης με περιφερειακά κράτη, κυρίως μια συμφωνία τύπου Συμφωνίας για τις Επισκέψεις Δυνάμεων με τη Μανίλα, προδιαγράφοντας έτσι τη διευρυμένη παρουσία της ιαπωνικής στρατιωτικής δύναμης στο Φιλιππινικό έδαφος και ολοένα και πιο εξελιγμένες κοινές ασκήσεις.
Ωστόσο, η αλλαγή στην εξωστρέφεια της Ιαπωνίας οφείλεται επίσης σε μια εμβαθυμένη στρατηγική αγωνία μεταξύ της ηγεσίας της σχετικά με την άνοδο της Πεκίνου.
Δείτε ακόμα: Το Bitcoin σημειώνει εντυπωσιακή ανάκαμψη
Η Κίνα ξεπέρασε την Ιαπωνία ως η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου το 2010. Ανάμεσα στο 1990 και το 2014, το μερίδιο της Κίνας στο ΑΕΠ της Ανατολικής Ασίας αυξήθηκε από το 10% στο 50%, ενώ το δικό της της Ιαπωνίας μειώθηκε από το 70% στο 20%.
Ταυτόχρονα, το αμυντικό προϋπολογισμό της Πεκίνου – μικρότερο από εκείνο του Τόκιο στις αρχές της δεκαετίας του 2000 – λέγεται ότι είναι πέντε φορές μεγαλύτερο από εκείνο του αρχικού ανταγωνιστή της σήμερα. Αλλά εξίσου ανησυχητική για τις ιαπωνικές ελίτ είναι και η ολοένα και πιο εξελιγμένη οικονομία και στρατιωτικές δυνατότητες της Κίνας.
Πέρσι, η Κίνα ξεπέρασε την Ιαπωνία ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αυτοκινήτων στον κόσμο, ενώ συνέκτισε τη θέση της ως ηγέτης σε τεχνολογίες τελευταίας γενιάς σε τομείς όπως η ανανεώσιμη ενέργεια, οι κβαντικές επικοινωνίες, οι τηλεπικοινωνίες 5G και η παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων.
Όπως μου είπε ένας πρώην ιαπωνικός αξιωματούχος, “Η Κίνα χρησιμοποίησε το [διεθνές εμπορικό] σύστημα εναντίον μας”, αναφερόμενος στο πώς η Πεκίνο έχει αξιοποιήσει το παγκόσμιο εμπόριο με τη Δύση και την Ιαπωνία για να μεταμορφωθεί σε τεχνολογική υπερδύναμη.
Διαβάστε παράλληλα: Κίνα – πωλήσεις smartphones: Η Apple στην τέταρτη θέση
Ένα μεγάλο πρόβλημα για το Τόκιο είναι η πιθανή “οπλοποίηση” των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού από την Κίνα σε μια επερχόμενη σύγκρουση με τη Δύση, το οποίο εξηγεί την έντονη προσπάθεια της Ιαπωνίας να αναπτύξει τη δική της τεχνολογική παραγωγικότητα και να διαφοροποιήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού της.
Αλλά η στρατηγική ελίτ του Τόκιο ανησυχεί επίσης για τον μοναδικό σύμμαχο του, τις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδιαίτερα για την ασταθή εσωτερική πολιτική της. Υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία για μια δυνητική μείζονα μετατόπιση στην εξωτερική πολιτική σε περίπτωση που ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο τον επόμενο χρόνο. Ο κ. Τραμπ έχει απειλήσει να επιβάλει ακόμα μεγαλύτερους δασμούς στους ασιατικούς του ανταγωνιστές και έχει προειδοποιήσει τους συμμάχους να “πληρώσουν τα χρέη τους” ή να αντιμετωπίσουν σοβαρές συνέπειες.
Διαβάστε ακόμη: Μαλαισία: Νέα έρευνα για την πτήση MH370, 10 χρόνια μετά την εξαφάνισή της
Η μακροπρόθεσμη πορεία της συμμαχίας Ιαπωνίας-ΗΠΑ είναι ένα υπαρξιακό ζήτημα για το Τόκιο, δεδομένων των ανησυχιών του τελευταίου για μια πιθανή σύγκρουση με την Κίνα είτε για την Ταϊβάν είτε για τις ναυτικές διαφορές στην Ανατολική Ασία. Η αίσθηση ανασφάλειας της Ιαπωνίας είναι τόσο αιχμηρή, που ένας πρώην αξιωματούχος μου ανέφερε ότι “για πρώτη φορά μιλάμε για [τη φιλοξενία Αμερικανών ή την ανάπτυξη των δικών μας] πυρηνικών όπλων στην Ιαπωνία”, αναφερόμενος σε μια διαρκή συζήτηση για το κατά πόσον χρειάζεται το Τόκιο ένα πυρηνικό αποτρεπτικό.
Αυτά τα εξωτερικά αντίμετρα καθιστούν ιδιαιτέρως ανησυχητική την εσωτερική κατάσταση της Ιαπωνίας.
Ο κ. Κισίντα έχει μία από τις χαμηλότερες ποσοστώσεις έγκρισης οποιουδήποτε ηγέτη στην πρόσφατη ιστορία, αλλά δεν υπάρχουν σαφείς εναλλακτικές στον ορίζοντα. Η πολιτική αδράνεια και η κυνιστική στάση είναι κοινές μεταξύ των ψηφοφόρων, οι οποίοι έχουν ελάχιστη εμπιστοσύνη στην πολιτική τάξη. Προσθέστε σε αυτό τον μειωμένο πληθυσμό που θα επιδεινώσει μόνο την οικονομική στασιμότητα.
Σε πολλές περιπτώσεις, η Ιαπωνία βρίσκεται σε μια στρατηγική αντιπαράθεση, αναγκάζοντας τους ηγέτες της να αναθεωρήσουν τη μεταπολεμική της μεγάλη στρατηγική προκειμένου να επιβιώσει, αν όχι να ευημερήσει, σε μια νέα εποχή γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Πηγή πληροφοριών: thenationalnews.com/opinion
