Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ψηφιακών Δικαιωμάτων (Noyb) έχει καταγγείλει 11 ευρωπαϊκές χώρες, προσπαθώντας να σταματήσει το σχέδιο της Meta να εκπαιδεύει νέες τεχνολογίες AI (τεχνητής νοημοσύνης) με τη χρήση προσωπικών αναρτήσεων και φωτογραφιών των χρηστών του Facebook και του Instagram στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Meta θα συλλέγει third-party δεδομένα εκπαίδευσης τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και από τη χρήση των γενετικών δυνατοτήτων τεχνητής νοημοσύνης της και την αλληλεπίδραση με σελίδες. Σχεδιάζει επίσης να συλλέξει πληροφορίες για άτομα που δεν είναι χρήστες του Facebook ή του Instagram αλλά εμφανίζονται σε αναρτήσεις ή φωτογραφίες.
Διαβάστε σχετικά: Το Facebook θέλει να χρησιμοποιήσει τα post σας για εκπαίδευση του AI
Η μόνη εξαίρεση από την εκπαίδευση τεχνητής νοημοσύνης είναι τα προσωπικά μηνύματα μεταξύ “φίλων και οικογένειας”, τα οποία δεν θα υποβληθούν σε επεξεργασία. Ωστόσο, τα προσωπικά μηνύματα προς επιχειρήσεις και την Meta είναι δίκαιο παιχνίδι, και οποιαδήποτε δεδομένα συλλέγονται για εκπαίδευση τεχνητής νοημοσύνης ενδέχεται να κοινοποιηθούν σε τρίτους.
«Σε αντίθεση με την ήδη προβληματική πρακτική των εταιρειών που χρησιμοποιούν ορισμένα (δημόσια) δεδομένα για την εκπαίδευση συγκεκριμένων συστημάτων AI, η νέα πολιτική απορρήτου της Meta ουσιαστικά λέει ότι θέλει να χρησιμοποιήσει όλα τα δεδομένα χρήστη που έχει συλλέξει από το 2007 για οποιαδήποτε απροσδιόριστη τρέχουσα και μελλοντική τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης», δήλωσε η Noyb σε δελτίο τύπου.
Η Noyb τόνισε επίσης ότι οι χρήστες δεν φαίνεται να έχουν τη δυνατότητα να αφαιρέσουν τα δεδομένα τους από το σύστημα αφού αυτά έχουν συλλεγεί. Καθώς η Meta έδωσε στους χρήστες της ΕΕ προθεσμία έως τις 26 Ιουνίου για να εξαιρεθούν από την επεξεργασία δεδομένων, η Noyb ζήτησε από τις ευρωπαϊκές αρχές επεξεργασίας δεδομένων να παρέμβουν άμεσα. Μετά από αυτή την προθεσμία, δεν θα υπάρχει δυνατότητα επιστροφής και τα προσωπικά δεδομένα δεν θα μπορούν να αφαιρεθούν από τα μοντέλα AI της Meta.
«Διατηρούμε τα δεδομένα εκπαίδευσης για όσο χρονικό διάστημα τα χρειαζόμαστε, αναλόγως, για να διασφαλίσουμε ότι ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης λειτουργεί σωστά, με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα», αναφέρει η σελίδα απορρήτου της Meta AI. «Ενδέχεται επίσης να τα διατηρήσουμε για να προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας ή άλλων ή για να συμμορφωθούμε με νομικές υποχρεώσεις».
Περισσότεροι από 400 εκατομμύρια χρήστες της ΕΕ θα μπορούσαν να επηρεαστούν, υποστήριξε ο Noyb, και πολλοί χρήστες του Facebook που έχουν εγκαταλείψει τους λογαριασμούς τους πιθανότατα δεν γνωρίζουν ότι τα δεδομένα τους θα υποβληθούν σε επεξεργασία για αυτό τον σκοπό. Ο Noyb ισχυρίστηκε επίσης ότι η Meta έχει σκόπιμα περιπλέξει τη διαδικασία εξαίρεσης χρησιμοποιώντας «σκοτεινά μοτίβα» για να εξασφαλίσει ότι όσο το δυνατόν λιγότεροι χρήστες θα εμποδίσουν την επεξεργασία των δεδομένων τους.
Γιατί η Meta AI θέλει τα δεδομένα των χρηστών της ΕΕ
Η Meta δήλωσε ότι η συλλογή προσωπικών δεδομένων είναι απαραίτητη για την εκπαίδευση υπηρεσιών AI (τεχνητής νοημοσύνης) που αντικατοπτρίζουν «τους διαφορετικούς πολιτισμούς και τις γλώσσες των ευρωπαϊκών κοινοτήτων που θα τις χρησιμοποιήσουν». Η εταιρεία τονίζει ότι αυτή η συμμετοχή θα βοηθήσει την Meta «να παρέχει και να διαχειρίζεται την τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης στα προϊόντα μας, επιτρέποντας τη δημιουργία περιεχομένου όπως κείμενο, ήχος, εικόνες και βίντεο, συμπεριλαμβανομένης της κατανόησης και της αναγνώρισης του περιεχομένου στις λειτουργίες», όπως αναφέρεται σε μια σελίδα πολιτικής AI.
«Αυτό περιλαμβάνει λειτουργίες που δεν είναι ακόμη διαθέσιμες στην Ευρώπη, όπως η δυνατότητα στους χρήστες να δημιουργούν προσαρμοσμένα αυτοκόλλητα για συνομιλίες και stories, καθώς και το Meta AI, τον εικονικό μας βοηθό στον οποίο μπορείτε να απευθύνεστε για να απαντά σε ερωτήσεις, να δημιουργεί εικόνες και πολλά άλλα στην οικογένεια εφαρμογών και συσκευών μας», αναφέρει το blog της Meta.
Η πρωτοβουλία AI φαίνεται να αποτελεί μέρος της προσπάθειας της social media εταιρείας να προσελκύσει νεότερους χρήστες, σύμφωνα με ανάρτηση του επικεφαλής του Facebook, Tom Alison. Ο Alison υπογράμμισε ότι «το μέλλον του Facebook» επικεντρώνεται στην ανάπτυξη της «καλύτερης τεχνολογίας προτάσεων στον κόσμο» και στη δημιουργία μιας από τις κορυφαίες συλλογές ανοιχτών μοντέλων, εργαλείων και πόρων για γενετική τεχνητή νοημοσύνη.
Δείτε περισσότερα: Slack: Εκπαιδεύει τα μοντέλα AI με τις συνομιλίες σας
Η Noyb ζητά πλήρη έρευνα για το Meta AI
Η Noyb σχεδιάζει να υποβάλει καταγγελίες σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ τις επόμενες ημέρες, αναζητώντας μάρτυρες και ελπίζοντας ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων (EDPB) θα διερευνήσει την υπόθεση. Η ομάδα υποστηρίζει ότι η Ιρλανδική Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων (DPC), η οποία είναι η ρυθμιστική αρχή της Meta στην ΕΕ, έκανε μια «συμφωνία» με τη Meta που θα της επέτρεπε να παρακάμψει τον GDPR.
Σύμφωνα με καταγγελία της Noyb που κατατέθηκε στην Ιρλανδία, η DPC συμφώνησε να σταματήσει να καθυστερεί την έναρξη της εκπαιδευτικής πρωτοβουλίας AI από τη Meta, εφόσον η Meta συμφωνούσε να κάνει ορισμένες αλλαγές. Αυτές περιλάμβαναν την παροχή στους χρήστες μιας “ειδοποίησης κόσμημα”, “πρόσθετα μέτρα διαφάνειας”, “έναν αποκλειστικό μηχανισμό αντιρρήσεων” και ειδοποίηση τεσσάρων εβδομάδων για να εξαιρεθούν πριν από την έναρξη της εκπαίδευσης. Επίσης, η Meta υποσχέθηκε ότι θα χρησιμοποιήσει μόνο «προσωπικά δεδομένα (αναρτήσεις, όχι σχόλια) που κοινοποιήθηκαν από χρήστες με έδρα στην ΕΕ σε δημόσιο κοινό στο Instagram και στο Facebook τη στιγμή της εκπαίδευσης» και δεν θα περιλαμβάνει προσωπικά δεδομένα από λογαριασμούς ανήλικων χρηστών κάτω των 18 ετών.
Ο πρόεδρος της Noyb, Max Schrems, κατηγόρησε την DPC ότι έκανε «παράνομες συμφωνίες» με εταιρείες Big Tech από τις ΗΠΑ, ισχυριζόμενος ότι η DPC «συνεχίζει να επιτρέπει την κακή χρήση των μη δημόσιων προσωπικών δεδομένων» εκατοντάδων εκατομμυρίων Ευρωπαίων χρηστών χωρίς έλεγχο.
«Ελπίζουμε οι αρχές εκτός Ιρλανδίας να λάβουν γρήγορα μέτρα και τουλάχιστον να σταματήσουν αυτό το έργο για πλήρη έρευνα», είπε ο Schrems. «Το EDPB έχει ήδη εκδώσει δύο τέτοιες επείγουσες αποφάσεις κατά της Meta και του Ιρλανδού Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων. Είναι λυπηρό να βλέπουμε ότι αυτό το μέτρο φαίνεται να είναι απαραίτητο ξανά και ξανά.»
Μέχρι στιγμής, η Noyb έχει υποβάλει καταγγελίες σε Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Νορβηγία, Πολωνία και Ισπανία.
Η DPC δεν απάντησε αμέσως στο αίτημα του Ars να σχολιάσει. Η Meta αρνήθηκε να σχολιάσει πέρα από το ιστολόγιό της.
Η Meta επικαλείται «νόμιμο συμφέρον» για τη χρήση δεδομένων εκπαίδευσης AI.
Σε μια καταγγελία που κατατέθηκε στην Ιρλανδία, ο οργανισμός Noyb ισχυρίζεται ότι το σχέδιο της Meta για συλλογή προσωπικών δεδομένων για τη δημιουργία «απροσδιόριστων» τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης παραβιάζει τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR) της ΕΕ. Ο GDPR απαιτεί νόμιμη βάση για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, και ο Noyb υποστηρίζει ότι η Meta θα έπρεπε να ζητήσει τη συγκατάθεση των χρηστών για αυτή τη διαδικασία. Αντίθετα, η Meta σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τη νομική βάση του «έννομου συμφέροντος», όπως αναφέρθηκε στο blog της εταιρείας.
«Συγκεκριμένα, έχουμε έννομα συμφέροντα στην επεξεργασία δεδομένων για τη δημιουργία αυτών των υπηρεσιών, και αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι μπορούν να αντιταχθούν χρησιμοποιώντας μια φόρμα που βρίσκεται στο Κέντρο Απορρήτου μας, εάν το επιθυμούν», αναφέρεται στο ιστολόγιο της Meta.
Ο Noyb υποστηρίζει ότι η Meta προσπαθεί να θεσπίσει την τεχνολογία ως σκοπό για τη συλλογή δεδομένων, κάτι που συνήθως δεν ισχύει στον GDPR, όπου οι τεχνολογίες θεωρούνται ως “μέσο” και όχι “σκοπός”. «Η επεξεργασία προσωπικών δεδομένων δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από την επιθυμία χρήσης ενός συστήματος βάσης δεδομένων, ενός σκληρού δίσκου ή ενός λογισμικού ανάλυσης», αναφέρει η καταγγελία του Noyb. «Πρέπει να δικαιολογείται από την ανάγκη επίτευξης ενός συγκεκριμένου στόχου ή σκοπού, κάτι που η Meta δεν καταφέρνει να αποδείξει».
Ο Noyb ισχυρίζεται ότι αν επιτραπεί στη Meta να χρησιμοποιήσει αυτή τη νομική βάση, θα ανοίξει ο δρόμος για οποιαδήποτε τεχνολογική εταιρεία να υποστηρίξει ότι η δημιουργία νέων υπηρεσιών απαιτεί επεμβατική συλλογή δεδομένων. «Εάν η απλή εξαγωγή προσωπικών δεδομένων από διάφορα συστήματα για την υποστήριξη οποιουδήποτε τύπου νέας επεξεργασίας για οποιονδήποτε απροσδιόριστο σκοπό αποτελούσε «νόμιμο συμφέρον», αυτό θα σήμαινε ότι οποιοσδήποτε υπεύθυνος επεξεργασίας θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει προσωπικά δεδομένα από οποιαδήποτε πηγή για οποιονδήποτε νέο σκοπό», αναφέρει η καταγγελία του Noyb. «Αυτή η αφήγηση που προωθεί η Meta είναι εντελώς έξω από την κοινή αντίληψη βάσει του GDPR».
Η Meta θεωρεί το έννομο συμφέρον ως την κατάλληλη νομική βάση για τη συγκέντρωση συνόλων εκπαιδευτικών δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης, επειδή το OpenAI και η Google έχουν χρησιμοποιήσει την ίδια νομική βάση για τον ίδιο σκοπό. Ωστόσο, η Νορβηγική Αρχή Προστασίας Δεδομένων εξέφρασε αμφιβολίες σχετικά με την πολιτική της Meta για τη συλλογή δεδομένων AI, επισημαίνοντας ότι η Meta πρέπει να χρησιμοποιεί αναρτήσεις και εικόνες χρηστών για την εκπαίδευση, κάτι που άλλες εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης δεν κάνουν.
«Η υπηρεσία τεχνητής νοημοσύνης της Meta είναι αμφιλεγόμενη, γιατί εκτός από τα ανοιχτά δεδομένα από το Διαδίκτυο, πρέπει να χρησιμοποιεί αναρτήσεις και εικόνες χρηστών στην εκπαίδευση», αναφέρει το νορβηγικό πρακτορείο. «Πολλοί αντιδρούν στη χρήση του περιεχομένου τους με αυτόν τον τρόπο, καθώς οι αναρτήσεις και οι εικόνες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι συχνά ιδιωτικού χαρακτήρα».
Δείτε ακόμη: Το Imagine with Meta AI εκπαιδεύτηκε σε 1,1 δις φωτογραφίες από Instagram και Facebook
Σύμφωνα με το νορβηγικό πρακτορείο, είναι «αμφίβολο» ότι η νομική βάση της Meta συμμορφώνεται με τον GDPR. «Κατά την άποψή μας, το πιο φυσικό πράγμα θα ήταν να ζητήσουμε τη συγκατάθεσή τους από τους χρήστες πριν χρησιμοποιηθούν με αυτόν τον τρόπο οι αναρτήσεις και οι εικόνες τους», αναφέρει το νορβηγικό πρακτορείο.
Ο Schrems συμφώνησε με την άποψη αυτή, δηλώνοντας ότι η ΕΕ έχει ήδη απορρίψει την άποψη ότι η Meta έχει «έννομο συμφέρον» να συλλέγει προσωπικά δεδομένα για εξατομικευμένη διαφήμιση, επομένως είναι απίθανο το δικαστήριο να εγκρίνει ένα «έννομο συμφέρον» που ορίζεται ακόμη πιο αόριστα. «Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΔΕΕ) έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι η Meta δεν έχει «έννομο συμφέρον» να παρακάμψει το δικαίωμα των χρηστών στην προστασία δεδομένων όταν πρόκειται για διαφήμιση», είπε ο Schrems. Ωστόσο, η εταιρεία προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τα ίδια επιχειρήματα για την εκπαίδευση απροσδιόριστης «τεχνολογίας AI». Φαίνεται ότι η Meta για άλλη μια φορά αγνοεί κατάφωρα τις αποφάσεις του ΔΕΕ.
Ο Noyb σημείωσε επίσης στην καταγγελία του ότι, παρά το γεγονός ότι άλλες εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης έχουν χαμηλά επίπεδα συμμόρφωσης με τον GDPR, το σχέδιο AI της Meta φαίνεται εξαιρετικά προβληματικό. «Δεν γνωρίζουμε κανέναν ελεγκτή που να πρότεινε ότι όλα τα προσωπικά δεδομένα που έχουν ποτέ εισαχθεί στα συστήματά τους θα χρησιμοποιηθούν για την εκπαίδευση τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης», αναφέρει η καταγγελία του Noyb.
Η υπερβολικά περίπλοκη διαδικασία εξαίρεσης της Meta
Σύμφωνα με τη συμφωνία της Meta με το DPC, οι χρήστες του Facebook και του Instagram θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να εξαιρεθούν από τα σύνολα δεδομένων εκπαίδευσης AI. Ωστόσο, η Noyb επέκρινε τη Meta για το ότι δεν προσφέρει μια απλή επιλογή με ένα κλικ. Αντίθετα, απαιτεί από τους χρήστες να συνδεθούν, να βρουν μια δημόσια φόρμα και να παρέχουν έναν λόγο για την εξαίρεση.
Η Νορβηγική Αρχή Προστασίας Δεδομένων τόνισε ότι οποιοσδήποτε λόγος για εξαίρεση φαίνεται να είναι αποδεκτός, κάτι που το Noyb θεωρεί απόδειξη ότι η Meta περιπλέκει σκόπιμα τη διαδικασία. Αν κάθε λόγος είναι αποδεκτός, γιατί ζητείται αιτιολόγηση, εκτός από το να δημιουργηθεί ένα εμπόδιο μεταξύ του χρήστη και της εξαίρεσης;
Η Noyb υποστηρίζει ότι η Meta χρησιμοποιεί σκοτεινά μοτίβα για να αποτρέψει τους χρήστες από την εξαίρεση τους. Όταν χρήστες έλαβαν email για την αλλαγή πολιτικής και κλικαραν στο σύνδεσμο για εξαίρεση, ανακατευθύνθηκαν σε μια σελίδα σύνδεσης, και μετά στη ροή ειδήσεών τους αντί στη φόρμα εξαίρεσης. Αυτό απαιτούσε επιστροφή στο email και εκ νέου κλικ στο σύνδεσμο για πρόσβαση στη φόρμα.
Η Meta απέτυχε επίσης να ενημερώσει τους χρήστες για μια «κρυφή» φόρμα εξαίρεσης, η οποία χρησιμοποιείται για αιτήματα σχετικά με προσωπικά δεδομένα που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη AI. Αυτή η φόρμα είναι κρυμμένη σε μια άλλη σελίδα πολιτικής απορρήτου της Meta.
Ο Schrems από την Noyb δηλώνει: «Η μετατόπιση της ευθύνης στον χρήστη είναι παράλογη. Ο νόμος απαιτεί από τη Meta να λαμβάνει συναίνεση συμμετοχής, όχι να παρέχει μια κρυφή και παραπλανητική φόρμα εξαίρεσης. Αν η Meta θέλει να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα σας, πρέπει να ζητήσει την άδειά σας.»
Επιπλέον, η Meta παραδέχτηκε ότι δεν μπορεί να διαχωρίσει τα προσωπικά δεδομένα ατόμων που εξαιρέθηκαν από τα δεδομένα άλλων χρηστών, κάτι που ενδεχομένως δείχνει ότι η εξαίρεση των χρηστών της ΕΕ μπορεί να μην είναι καν τεχνικά εφικτή. Η Meta υπόσχεται μόνο να «εξετάσει τα αιτήματα αντιρρήσεων σύμφωνα με τους σχετικούς νόμους περί προστασίας δεδομένων», πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα τηρηθούν όλες οι εξαιρέσεις.
Η Νορβηγική Αρχή Προστασίας Δεδομένων επιβεβαίωσε ότι έχει λάβει παράπονα για το σχέδιο της Meta για εκπαίδευση AI και υπόσχεται να τα λάβει σοβαρά υπόψη και να τους δώσει υψηλή προτεραιότητα.
Η Noyb προειδοποίησε ότι η πολιτική της Meta στην ΕΕ θα μπορούσε να επηρεάσει όλους τους χρήστες της Meta παγκοσμίως, οι οποίοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για πειραματική τεχνολογία. Για να αποτρέψει τη Meta από την εφαρμογή αυτού του σχεδίου, η Noyb ζήτησε από τις αρχές προστασίας δεδομένων της ΕΕ να ξεκινήσουν «μια διαδικασία κατεπείγοντος» που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταχεία προσωρινή απαγόρευση και τελική απόφαση από το EDPB σε λίγους μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Meta θα έχει χρόνο να εξηγήσει πώς αυτή η προσέγγιση είναι νόμιμη.
Διαβάστε ακόμα: OpenAI: Δημιουργία Επιτροπής Ασφαλείας και εκπαίδευση νέου AI μοντέλου
Ωστόσο, εάν οι αρχές προστασίας δεδομένων αποφασίσουν ότι το σχέδιο AI της Meta δεν συμμορφώνεται με τον GDPR, η Noyb αναμένει την επιβολή σημαντικών προστίμων που θα είναι «αποτελεσματικά, αναλογικά και αποτρεπτικά».
Πηγή: arstechnica
 έχει καταγγείλει 11 ευρωπαϊκές χώρες, προσπαθώντας να σταματήσει το σχέδιο της Meta να εκπαιδεύει νέες τεχνολογίες AI (τεχνητής νοημοσύνης) με τη χρήση προσωπικών αναρτήσεων και φωτογραφιών των χρηστών του Facebook και του Instagram στην Ευρωπαϊκή Ένωση.){kind=link}