Εκατομμύρια Ευρωπαίοι παρακολουθούν από το smartphone το τηλεοπτικό επεισόδιο που έχασαν, επισκέπτονται το διαδίκτυο από την τηλεόραση του καθιστικού τους, ή αναρτούν δικό τους υλικό στο διαδίκτυο. Σήμερα, πάνω από 40,4 εκατ. τηλεοράσεις στην Ευρώπη είναι συνδεδεμένες με το διαδίκτυο (“συνδεδεμένες τηλεοράσεις”), ενώ μέχρι το 2016 αναμένεται να έχουν τέτοιες τηλεοράσεις τα περισσότερα νοικοκυριά της ΕΕ.Οι αλλαγές αυτές συντελούνται ανεξάρτητα από τις διαχωριστικές γραμμές που παραδοσιακά υπήρχαν ανάμεσα στους καταναλωτές, τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και το διαδίκτυο. Η Επιτροπή επιθυμεί να διερευνήσει τις συνέπειες που μπορεί να έχει η σύγκλιση στους τομείς της τεχνολογίας και του περιεχομένου για την οικονομική ανάπτυξη, την καινοτομία, την πολιτιστική πολυμορφία και τους καταναλωτές (ιδίως αυτούς που χρειάζονται προστασία, όπως τα παιδιά) στην Ευρώπη.

Η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Νέιλι Κρους δήλωσε τα εξής: «Η συνδεδεμένη τηλεόραση είναι το επόμενο σημαντικό άλμα στον κόσμο των ψηφιακών μέσων και της δημιουργίας. Σύγκλιση των διαφόρων κλάδων σημαίνει μεγαλύτερη ποικιλία ποιοτικού περιεχομένου για τους καταναλωτές, αλλά ταυτόχρονα δυσκολίες και προκλήσεις. Για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις εξελίξεις αυτές, χρειαζόμαστε έναν διάλογο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Για να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις να αναπτυχθούν, να ενθαρρύνουμε τη δημιουργία και να προστατεύσουμε τις αξίες μας».

Με την Πράσινη Βίβλο (διαθέσιμη στα αγγλικά, τα γαλλικά και τα γερμανικά), η Επιτροπή καλεί τους ενδιαφερόμενους φορείς και το ευρύ κοινό να ανταλλάξουν απόψεις μέχρι τέλος Αυγούστου 2013, για θέματα όπως:

• Οι κανόνες του παιχνιδιού: διαμόρφωση κατάλληλων συνθηκών που θα βοηθήσουν τις δυναμικές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν τον διεθνή ανταγωνισμό (κυρίως από τις ΗΠΑ), καθώς οι ανταγωνιστές μπορεί να υπόκεινται σε διαφορετικούς κανόνες.
• Προστασία των ευρωπαϊκών αξιών (συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης) και των συμφερόντων των χρηστών (π.χ. προστασία των παιδιών, προσβασιμότητα για τους χρήστες με αναπηρία): πρέπει να προβλέπεται μεγαλύτερη προστασία για τα προγράμματα της τηλεόρασης από ό,τι για το περιεχόμενο του διαδικτύου; Και πού πρέπει να μπουν διαχωριστικές γραμμές;
• Ενιαία αγορά και πρότυπα: υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένες συσκευές δεν λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Πώς μπορούμε να προωθήσουμε το σωστό τεχνολογικό περιβάλλον;
• Χρηματοδότηση: πώς η σύγκλιση αυτή και η αλλαγή της συμπεριφοράς των καταναλωτών θα επηρεάσουν τον τρόπο χρηματοδότησης των κινηματογραφικών ταινιών, των τηλεοπτικών εκπομπών και άλλου περιεχομένου; Πώς πρέπει να συνεισφέρουν οι διάφοροι παράγοντες που συμμετέχουν στη νέα αξιακή αλυσίδα;
• Άνοιγμα και πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης: πρέπει το δημόσιο να παρεμβαίνει σε προκαθορισμένους μηχανισμούς φιλτραρίσματος, π.χ. στις μηχανές αναζήτησης; Οι πρακτικές που εφαρμόζονται σήμερα σε επίπεδο χονδρικής για το περιεχόμενο υψηλής ζήτησης – π.χ. για σημαντικά αθλητικά γεγονότα, πρόσφατες κινηματογραφικές επιτυχίες – επηρεάζουν άραγε την πρόσβαση στην αγορά και τη βιώσιμη λειτουργία των επιχειρήσεων; Είναι οι διάφορες πλατφόρμες επαρκώς ανοιχτές;

Η νέα αυτή πραγματικότητα αποτελεί ήδη αντικείμενο συζητήσεων σε διάφορες χώρες της ΕΕ καθώς και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι απόψεις για τον τρόπο αντιμετώπισης διαφέρουν. Ορισμένοι ζητούν να αλλάξουν αμέσως οι κανόνες και η νομοθεσία, άλλοι είναι ικανοποιημένοι προς το παρόν με το ισχύον καθεστώς, ενώ άλλοι τάσσονται υπέρ της αυτορρύθμισης και συρρύθμισης. Η Πράσινη Βίβλος δεν προβλέπει τη λήψη μέτρων, αλλά η Επιτροπή θα μπορούσε στο μέλλον να εξετάσει το ενδεχόμενο ρυθμιστικών και πολιτικών απαντήσεων, συμπεριλαμβανομένης και της αυτορρύθμισης.

Γενικές πληροφορίες

• Η σύγκλιση έχει αρχίσει εδώ και πολλά χρόνια και εξελίσσεται με γρήγορους ρυθμούς, δημιουργώντας τις ακόλουθες προοπτικές:
• Οι κατασκευαστές και σχεδιαστές προϊόντων μπορούν να ανταποκριθούν στη ζήτηση μιας συνεχώς αναπτυσσόμενης αγοράς, δημιουργώντας καινοτόμες, εύχρηστες και εύκολα προσβάσιμες συσκευές.
• Οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύων στο Διαδίκτυο, βλέποντας να αυξάνει συνεχώς η ζήτηση εύρους ζώνης, θα έχουν κίνητρο για επενδύσεις σε δίκτυα μεγάλης ταχύτητας.
• Οι δημιουργοί περιεχομένου θα μπορούν να δοκιμάζουν νέους τρόπους παραγωγής και προσφοράς περιεχομένου.
• Οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί και οι νεοεμφανιζόμενοι ανταγωνιστές θα μπορούν να προσφέρουν στους πελάτες τους περιεχόμενο και υπηρεσίες με συγκριτικά πλεονεκτήματα.
• Τόσο οι καθιερωμένοι όσο και οι νέοι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί θα έχουν στη διάθεσή τους περισσότερες πλατφόρμες, προκειμένου να διανέμουν και να βελτιώνουν τα προγράμματά τους, καθώς και να τα κάνουν διαδραστικά.

Η ευρωπαϊκή νομοθεσία που μπορεί να επηρεαστεί από τη συνέχεια που θα δοθεί στην Πράσινη Βίβλο είναι κυρίως η οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων (AVMSD) (2010/13/EU), η οποία αποβλέπει σε μια ενιαία αγορά καθώς και στην ασφάλεια δικαίου για τον ευρωπαϊκό τηλεοπτικό και οπτικοακουστικό κλάδο, με τη δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές και τις κατ’ επιλογήν υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων. Με δεδομένη την ολοένα μεγαλύτερη σύγκλιση με τις διαδικτυακές υπηρεσίες, η Πράσινη Βίβλος θέτει το ερώτημα κατά πόσον τα σημερινά μέτρα είναι κατάλληλα και για το μέλλον.

Η Επιτροπή ξεκίνησε επίσης πρόσφατα δημόσιες διαβουλεύσεις για την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, και ιδίως για την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών του οπτικοακουστικού κλάδου.