Πρόσφατα, ευρωπαίοι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι η τρύπα στο στρώμα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική, έφτασε σε σημείο ρεκόρ τον Σεπτέμβριο. Το κενό σε αυτό το κρίσιμο προστατευτικό στρώμα στην ατμόσφαιρα, αυξήθηκε σε μέγεθος πάνω από 26.000.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου – περισσότερο από 2,5 φορές μεγαλύτερο από τον Καναδά.
Δείτε επίσης: Καταρράκτες αίματος της Ανταρκτικής, ένα μυστήριο της φύσης αποκαλύπτεται
Το πάχος του στρώματος του όζοντος της Γης, υπόκειται σε φυσικές διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια των εποχών, αν και η μείωση που παρατηρήθηκε φέτος, που σχεδόν έφτασε σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, πιθανότατα οφείλεται στον συνδυασμό πολλών παραγόντων.
Η στρατοσφαιρική στοιβάδα του όζοντος, η οποία δημιουργείται μεταξύ περίπου 20 και 40 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια, αυξάνεται και υποχωρεί φυσικά πάνω από την Ανταρκτική, καθώς αλλάζουν οι εποχές. Οι ψυχρότερες θερμοκρασίες επιτρέπουν στα επίπεδα του όζοντος να μειώνονται τον χειμώνα και την αρχή της άνοιξης, γεγονός που οδηγεί στη χαμηλότερη έκταση του πάγου της Ανταρκτικής τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο.
Οι “τρύπες” στο στρώμα του όζοντος δεν είναι κυριολεκτικά τρύπες χωρίς όζον. Το αέριο εξακολουθεί να υπάρχει σε αυτούς τους σχετικά κενούς χώρους, αλλά σε συγκεντρώσεις τόσο χαμηλές ώστε τα επίπεδα του όζοντος να είναι σημαντικά κάτω από το φυσιολογικό. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από δορυφόρους από την Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS), αποκάλυψαν ασυνήθιστη συμπεριφορά στο στρώμα του όζοντος από τον περασμένο Αύγουστο.
Στο τέλος του Αυγούστου, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός ανακοίνωσε ότι η αραίωση του στρώματος της ατμόσφαιρας ξεκίνησε πολύ νωρίτερα και πολύ πιο γρήγορα από το συνήθες, καθώς ο χειμώνας του νότιου ημισφαιρίου έφτανε στο τέλος του. Οι συνθήκες επέτρεψαν στην τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική να συνεχίσει να μεγαλώνει με γοργούς ρυθμούς καθώς πλησίαζε ο Σεπτέμβριος, φθάνοντας σε μία έκταση ρεκόρ, πάνω από 26 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα μέχρι τα μέσα του μήνα.
Δείτε ακόμα: Ρώσος χειριστής του LockBit ransomware συνελήφθη στον Καναδά
Για τη σύγκριση, ο Καναδάς είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο, με συνολική έκταση 10 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, καθιστώντας αυτήν την τρύπα περίπου 2,6 φορές μεγαλύτερη από ολόκληρη τη χώρα.
Το στρώμα του όζοντος (ιδιαίτερα στην Ανταρκτική) κυριάρχησε στη δημόσια περιβαλλοντική συνείδηση τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, καθώς οι επιστήμονες ζήτησαν από εταιρείες και χώρες να περιορίσουν τη χρήση ουσιών που καταστρέφουν το όζον, όπως οι χλωροφθοράνθρακες (CFCs), μια χημική ένωση που χρησιμοποιείται συχνά στην ψύξη και τους ψεκασμούς αεροζόλ. Οι μελέτες κατέληξαν ότι οι ουσίες αυτές οδήγησαν σε γρήγορη υποβάθμιση αυτού του κρίσιμου ατμοσφαιρικού στοιχείου, προκαλώντας πιθανώς σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των φυτών και των ζώων.
Οι παγκόσμιες προσπάθειες για την απαγόρευση των CFCs κορυφώθηκαν με τη Συνθήκη του Μόντρεαλ του 1987, μια αποφασιστική συμφωνία για τη χρήση αυτών των επικίνδυνων χημικών ουσιών που εγκρίθηκε ομόφωνα από όλες τις χώρες συμμετέχοντες στον ΟΗΕ.
Το όζον είναι ένα φυσικά υπάρχον αέριο που δημιουργείται όταν οι υπεριώδεις ακτίνες του Ήλιου αντιδρούν με το Ο₂, μοριακό οξυγόνο, προσθέτοντας ένα επιπλέον άτομο οξυγόνου σε αυτήν τη ζωτική ένωση για να τη μετατρέψει σε O₃, αέριο όζον υψηλής αλλαγής.
Δείτε επίσης: Huawei και ZTE πλέον απαγορεύονται και στον Καναδά
Ένα παχύ στρώμα όζοντος, που βρίσκεται περισσότερο από δέκα χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης, απορροφά τη μεγαλύτερη μερίδα της βλαβερής υπεριώδους ακτινοβολίας του Ήλιου πριν φθάσει στο έδαφος. Αυτή η προστασία προσφέρει πολλά στους ανθρώπους, βοηθώντας τους να αποφύγουν επιπτώσεις στην υγεία, όπως ο καρκίνος του δέρματος και ο καταρράκτης και βοηθά επίσης τα φυτά να αποφύγουν την ανάπτυξη θανατηφόρων ασθενειών.
